لوچو،کشتی سنتی مازندران
آمل امروز:
عکس ها ارسالی و توضیحات تکمیلی از: حمید عرب فیروزجایی از روستای شورکش
مسابقات لوچو،که کشتی سنتی مازندران هست هر سال ۲۶ عید ماه طبری که ۲۸ تیرماه خورشیدی هست در این استان برگزار میشود.
امسال به خاطر فرا رسیدن ایام محرم مسابقات لوچو زودتر برگزار شد.
واژه لوچو به معنی لبه چوب هست که از دو کلمه ” لو ” به معنی لبه و ” چو ” به معنی چوب تشکیل شده است.
در این مسابقات چوب را در زمین می کارند و جایزه مسابقه را روی آن می اندازند یا می بندند و پهلوانی که برنده می شود در پایان مسابقه جایزه را برداشته بر دوش خود می گذارد.
در گذشته کسی که در مسابقات پهلوان می شد تا یک سال دیگران حق کشتی گرفتن با او را نداشتند و لقب پهلوان پهلوانان در این یک سال از آن او بود ولی امروزه مسابقات به صورت دوره ای برگزار می شود و حریفان هر هفته چند بار با هم کشتی می گیرند.
هزینه مسابقات و جوایز گشتی گیران توسط اهالی یک یا چند روستا تامین می شود.
۱ – ۳ نفر از پیشکسوتان این مسابقات را داوری می کنند.
داور یا داورانی که در ویط میدان قدم می زنند به نام میان مج شناخته می شوند.
کشتی با مراسم اولیه و مبارزه طلبی و حریف خواهی پهلوانان شروع می شود.
در این کشتی هر کشتی گیر سعی میکند تا یک یا چند نقطه از بدن حریف را به زمین بزند.
کشتی گیری که احساس خطر میکند میتوانید با زدن کف دو دست به هم از ادامه مسابقه خودداری کند ولی حق خروج از میدان را ندارد.
فنون رایجی که در کشتی لوچو استفاده می شود عبارت است از : غازبال ، برات ، پس کاپ و تاش کاپ .
از آنجاکه اساس کشتی لوچو بر جنبه های پهلوانی و احترام به حریف و ارزش های اخلاقی استوار است ، هر گونه ضربه زدن به کتف ، گرفتن گوش ، گرفتن انگشت دست ، چنگ زدن به سر و ضربه زدن با کف دست به بدن یا سر حریف ، گرفتن گوشت بدن یا آسیب رساندن عمدی ، خطا محسوب می شود.
لباس سنتی کشتی لوچو شامل بند و شلوار مخصوص بود و گاهی با کیسه های ضخیم دوخته می شود که در اصطلاح به شلوار چاقا و کرباس معروف بود و اگر پهلوانی بند آن را محکم می گرفت و حریف را از زمین بلند می کرد و بالای سر می برد، پاره نمی شد و پهلوان از این طریق قدرت خود را به نمایش می گذاشت.
امروزه به دلیل از بین رفتن لباس سنتی این ورزش دیگر نمیتوان از فنون بند و پس کاسه استفاده کرد.
به لوچو رده سنی نوجوانان و نونهالان،تنگله گفته می شود.
در زمان قدیم وزن کشی وجود نداشت و پهلوانان وسط میدان می ایستادند و حریف می طلبیدند و با هم مسابقه می دادند تا یک نفر قهرمان میشد.
بودند پهلوانانی که با وجود وزن کم چند دوره سر پهلوان شدند،مانند زنده یاد رشید کریمی فیروزجایی
در این دوره هم آقای محمد علیتبار فیروزجایی نوه زنده یاد الله وردی علیتبار فیروزجایی که از پیش کسوتان و پهلوانان قدیم بود پا جای پای پدر بزرگش گذاشت و سر پهلوان شد.
این سری از مسابقات هفته گذشته به رسم هر سال در روستای شیخ موسی بند پی برگزار شد.
گفته می شود که حاج شیخ موسی از شاگردان حضرت امام جــعـفر صــادق (ع) بوده است که به ایران آمده است ودر تبرستان ؛ مازندران امروز که پایگاه دوستداران اهل بیت پیامبر بوده اند ، ماوا گزیدند .
او مادری داشته که به آقا مار [ مادر آقا ] شهرت یافته و به همراه شیــخ آمده واکنون مزارمادر او در روستای فیروزجاه ثابت قرار دارد.
شیخ موسی بنابر حکایتهایی که از کرامات شان بر زبانهاست ؛ بسیار مورد علاقه و احترام مردمان بندپی و پیرامون آن بوده و هست تا بدانجای که برراستی و درستی گفتار و کردار خود آن حضرت را گواه می گیرند و آرامگاه او مهم ترین زیارتگاه این منطقه است.
